بستر تاریخی پیدایش جنبش حروفیه (840-800ه ق)

پایان نامه
چکیده

حروفیه از سلسله جنبش های صوفی مسلک است که در شمال ایران و خراسان توسط فضل الله استرآبادی (796-740ه ق) پایه گذاری شده و توسط خلفای وی در مناطق مختلف همچون آناتولی و آذربایجان گسترش یافته و در اعتقادات پسیخانیان و سربازان ینی چری در عثمانی اثر گذاشت. این جنبش برخوردار از پاره ای عقاید و افکار به خصوص است که بهره گیری از حروف و اعداد اساس آن را تشکیل می دهد. مجموعه این باورها طی ادوار تاریخی، تکامل یافته تر گردید و نمودهای مختلفی به خود گرفت که تفسیر، تاویل، تناسخ و الوهیت در زمره بارزترین اشکال آن می باشد. این نمودها که غالبا توسط سران جنبش مورد بسط و شرح قرار گرفته، دستمایه بسیاری از محققان بوده که به این جنبش توجه کرده اند. این در حالی است که دو موضوع مهم در خصوص این جنبش وجود دارد که چندان در دایره پژوهش محققان قرار نگرفته است. از این رو نیازمند توجه جدی تر و بررسی های دقیق تر و بیشتری می باشد. یکی از این دو موضوع، ریشه ها و مبانی فکری حروفیه و موضوع دیگر، سیر تطور تاریخی و روند تکوین آموزه های این جنبش تا مقطع شکل گیری می باشد. به بیان دیگر و آن گونه که بررسی های تاریخی اولیه گویای آن است، مبانی فکری و اعتقادی جنبش حروفیه، آمیزه ای نشات گرفته از برخی آموزه های ادیان الهی، مکاتب شرقی (مشخصاً باورهای رایج در چین و هند) و به نسبت محدودتر اندیشه های متفکران یونان و روم است که تحت تاثیر پدیده هایی همچون روابط فرهنگی ایران و غرب، رواج یافتن ادیان آسمانی و نیز فعالیت های دانشگاه جندی شاپور، بیت الحکمه و مدارس نظامیه، بسترها و زمینه های تطور این جنبش را در طول تاریخ رقم زده است. همچنین سیاست ایلخانان در فراهم نمودن شرایط برای نشر اندیشه ها و مکاتب مختلف، از دیگر پدیده هایی است که در شکل گیری و تکوین آموزه های حروفیه منشا آثار برجسته و مهمی بوده است. برپایه این موارد، تحقیق حاضر برآن است با رویکردی تاریخی این دو مسأله را مورد بررسی و پژوهش قرار داده و از رهگذر آن به اهدافی همچون دستیابی به شناختی از مبانی فکری جنبش حروفیه با تاکید بر سرچشمه های اصلی این تفکر و سیر تطور آن در طول زمان؛ ارزیابی و تقسیم ایده ها، اندیشه ها و اعمال بنیانگذار و پیروان این تفکر؛ رسیدن به آگاهی مفید از وضعیت اجتماعی ـ فرهنگی دوره تیموری با توجه به قلمداد شدن حروفیه به عنوان یکی از جنبش های اصلی این دوره دست یابد. نوع مطالعه نیز در این تحقیق کتابخانه ای و تحلیل محتوا می باشد.

منابع مشابه

علل پیدایش باغ‌های تاریخی ایران

در سرزمین پهناور ایران باغ‌هایی وجود دارند که از نقطه نظر هنر و معماری نمونه‌های با ارزشی تلقی شده و باعث ترویج هنر باغ سازی ایرانی در دیگر سرزمین‌ها و به خصوص سرزمین‌های اسلامی شده‌اند. بسیاری از کتب در خصوص باغ‌های رسمی ایران نوشته‌ها و توصیفاتی را به رشته تحریر درآورده‌اند. اما در لابه‌لای کتب و مقالات ارایه شده کمتر به چرایی پدید آمدن این باغ‌ها که اغلب در اقلیم گرم و خشک ایران به وجود آمده...

متن کامل

Jcb_200812121 827..840

The Rockefeller University Press $30.00 J. Cell Biol. Vol. 185 No. 5 827–839 www.jcb.org/cgi/doi/10.1083/jcb.200812121 JCB 827 Q. Zhu and L. Meng contributed equally to this work. Correspondence to Robert Y.L. Tsai: [email protected] Abbreviations used in this paper: ALT, alternative lengthening of telomeres; APB, ALT-associated PML body; coIP, coimmunoprecipitation; EMSA, electrophoretic mo...

متن کامل

Dev116657 840..845

In the adult brain, subsets of astrocytic cells residing in well-defined neurogenic niches constitutively generate neurons throughout life. Brain lesions can stimulate neurogenesis in otherwise non-neurogenic regions, but whether local astrocytic cells generate neurons in these conditions is unresolved. Here, through genetic and viral lineage tracing in mice, we demonstrate that striatal astroc...

متن کامل

Nen20782 832..840

Individuals with antemortem preservation of cognition who show autopsy evidence of at least moderate Alzheimer disease (AD) pathology suggest the possibility of brain reserve, that is, functional resistance to structural brain damage. This reserve would, however, only be relevant if the pathologic markers correlate well with dementia. Using data from the Nun Study (n = 498) and the Adult Change...

متن کامل

سیر تاریخی پیدایش و تحول برنامه‌ریزی اجتماعی

هدف:  از دیدگاه تاریخی، برنامه‌ریزی اجتماعی به نظریه‌های فلسفه اجتماعی و توسعه علوم اجتماعی در اواخر قرن نوزدهم برمی‌گردد. اما بعد از جنگ جهانی اول بنا به ضرورت‌های زندگی اجتماعی و معضلات نو ظهور جوامع اروپایی الگوهای اولیه برنامه‌ریزی توسعه اجتماعی کمتر به مبانی نظری و نظریه پردازی توجه داشتند و در شرایط نا‌بسامان آن روزگار بیشتر از اصول علوم مهندسی الحام می‌گرفتند. لذادر این مطالعه مهندسی اجت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023